Hasta la victoria siempre (tot de eeuwige overwinning)

Cubana airlines
Na afscheid te hebben genomen van mijn goddelijk bed en badkamer (met warme douche, incl waterdruk!), de charmante cocktailjurkjes terug gegeven te hebben aan Jorien, geef ik Arturo een dikke knuffel. Bedank hem voor alles. Geef Max de hond een kus. Sla mijn armen om Jolanda, bedank haar voor al het heerlijk eten en sla daarna een laatste blik naar het zwembad. Ik sla mijn backpack op de rug en heb mijn charmante muiltjes ingeruild voor mijn teva-sandalen. Het avontuur gaat nu echt beginnen. Op naar het vliegveld! Waar ik na 14 uur vertraging (Cubana airlines) eindelijk richting Havanna vlieg. Het is 3 uur in de nacht en na wat handjeklap met verschillende taxichauffeurs eindelijk een goede gevonden. Havanna slaapt, maar ik ben klaarwakker. Ik hou nu al van dit land, de oude gebouwen, de oude auto's langs de kant van weg. Na een half uurtje rijden komen we aan op het adres van de Casa Particular (in Cuba kunnen particulieren een kamer of deel van hun huis verhuren aan touristen ) waar Luz verblijft (een oud collega uit Emmen, die 2 weken overlap met mij bleek te hebben op Cuba). De badkamer was niet groter dan 2 m2, de douche was lauw en het bed had zulke harde veren dat ik de volgende ochtend het gevoel had, dat ik de cirkels in mijn kont had staan. Het avontuur was nu echt begonnen.

 Ceinfuegos
Aangezien Luz al een aantal dagen in Havanna erop had zitten, besloten we de volgende ochtend (lees 3 uur later) de bus te pakken naar Ceinfuegos. Een kleine, voormalig Franse nederzetting, 250 km ten zuidwesten van Havanna. In de bus wordt een concert van Marc Anthony afgespeeld. Ik kijk ernaar en lach vanbinnen. 24 uur terug woonde ik nog tegenover hem en nu zit ik in een bus, met mijn oude kloffie en alles ingepakt in een rugzak naar zijn concert te kijken. 
 
Aangekomen in Ceinfuegos lopen we richting het centrum en kloppen aan bij de eerste mooie Casa Particular die we zien. Een siñora genaamd Sandra doet open en we zijn meer dan welkom om een paar dagen bij haar te blijven. 
 
Na de stad te hebben verkend was het de volgende dag tijd voor een dag strand. Jennifer, een meisje uit Londen die we in de bus hadden leren kennen, verbleef bij een jonge Cubaan. Hij was meer dan bereid om ons een lift te geven naar het strand, als wij de drankjes zouden betalen. Eerlijke deal! Zijn oldtimer was van binnen voorzien van een heuse geluidsinstallatie (hij was technisch ingineur) en tv-scherm. 
Het prachtige palmstrand zou verrijkt zijn met een koraalrif, welke ongeveer 500 m van de kust af lag. Jennifer en ik hadden beiden onze snorkel meegenomen en begonnen het gevecht tegen te branding. Het koraal was mooi, de vissen prachtig en moe maar voldaan zwommen we na een klein uurtje weer terug naar de kust.
Napuffend op mijn handdoek duurde het niet lang voordat ik me misselijk begon te voelen. Luz nam me mee naar de WC (nouja, ik heb hokjes in India gezien die een schoonheidsprijs verdienen in vergelijking met deze stinkende badhokjes) en na 1 keer flink de aroma te hebben geinhalleerd kwam het gehele ontbijt return-to-sender. Voedselvergiftiging en zonnesteek, niet de beste combinatie.....
Die dag en de dagen erop flink door Sinorita Sandra verwend met heerlijke soep en koppen thee. 'Je moeder is ver weg in Nederland, dus ik ben nu je Cubaanse moeder' zei ze elke keer weer. Na 3 dagen kon ik eindelijk weer normaal eten en drinken en was het tijd voor de volgende stop.....
 
Trinitad
Eenmaal gesetteld en de touristische highlights van de stad bekeken te hebben, was het tijd voor: HET NACHTLEVEN van CUBA! Een goede bodem is belangrijk voor de verdraagzaamheid van rum, dus eerst op zoek naar een Palandar (een familierestaurant, welke vaak goedkoper zijn dan staatsrestaurants). Al snel werden we aangesproken door een felgeblondeerde jongeman, welke ons graag naar het restaurant van zijn moeder wilde brengen. De kaart was goed, net als de prijs, dus vamos (we gaan)! 
Hartelijk verwelkomd door een vijfkoppige band, die blij waren dat ze eindelijk voor iemand konden spelen, schoven we aan tafel. Luz is niet vies van een potje muziek maken en al snel werd er luidkeels meegezongen en werden de sambaballen flink op en neer geschud. En ja, als je in Cuba bent, moeten die voeten ook van de vloer. Het restaurant liep tegen sluitingstijd en we werden uitgenodigd om met de groep mee te gaan naar een festival in de binnenstad. Daar werd ik al snel van de illusie verholpen dat ik best redelijk kon dansen. Iedereen danst, klein, jong, jong, oud, dik, dun, maakt niet uit. En heb je geen zin om te dansen, dan is er wel een Cubaan die je bij je polsen grijpt en je vervolgens zo in de rondte slingert dat geen andere keus hebt dan te dansen. De rum ging rond en er werd gedanst tot in de late uurtjes. Moe maar voldaan terug naar bed. Morgen maar uitkateren op het strand. Om de band te bedanken voor de geweldige avond, nemen we twee bandleden (meer konden geen vrij krijgen) mee in de taxi. Het was een heerlijke dag!
 
Santiago de Cuba
Het is al diep in de nacht als we met de bus aankomen in Santiago, zonder slaapplek. Al snel worden we aangesproken door een man die wel een Casa Particular voor ons weet. We stappen bij hem in taxi, die ons meeneemt naar 1 van de buitenwijken van Santiago. Daar worden we hartelijk verwelkomd door Lucia, het liefste omaatje dat iemand zich kan indenken. De Casa is oud en niet erg luxe, maar aangezien Lucia ons hart had gestolen, besloten we te blijven. We zijn drie heerlijke dagen compleet in de watten gelegd met haar kookkunsten en altijd wachtte ze op ons tot we thuis waren van het stappen.
 
Het duurde niet lang voor we erachter kwamen dat alles wat Santiago overdag miste, 's nachts ten overvloede werd gecompenseerd. Dan klinkt er overal muziek en bruist de stad. Na een avond het touristische deel van de stad onveilig te hebben gemaakt, wilde we een club proberen bij ons om de hoek. Het was een kleine club. De lichtblauwe muur was bezaaid met foto's van verschillende Cubaanse muzikanten. Verschillende koppels wiegden hun heupen sierlijk tussen de tafeltjes door, terwijl de 1,50m. lange zanger zijn kleine longen uit zijn lijf zong. We werden uitgenodigd door een groep Cubanen om 1 CUC in te leggen, zodat we een fles rum konden delen en werden al snel de dansvloer opgetrokken. 
Langzaam maar zeker begonnen de hoertjes de club binnen te stromen. Meiden van mijn leeftijd, pikant gekleed, die het leven in het communisme enigsins proberen te omzeilen door extra bij te verdienen. De blanke vrijgezelle mannen werden zorgvuldig om hun donkere vingers gewikkeld. De club ging sluiten. Luz en ik liepen naar buiten, terwijl de blanke mannen hun portemonnee trokken om met hun nachtelijke vriendin mee naar huis te kunnen nemen. Ik knijp in mijn handen enben  blij dat ik naar mijn 'eigen'  bed ga.... alleen!
 
Baracoa
'We slapen wel bij in bus', helaas.... dat voornemen is meer dan mislukt in bus van Santiago naar Baracoa. Niet alleen hadden we het enorm gezellig met Alex en Jennifer, twee andere backpackers. We konden ook onze ogen niet van het uitzicht vandaan houden. De bruine, dorre vlaktes begonnen zich om te zetten in groene bergen en de oude stenen Spaanse huizen werden langzaam ingeruild voor houten, felgekleurde hutjes bedekt met palmbladeren. 
We spraken na aankomst af met Jennifer en Alex om met z'n allen 's avonds te eten. Eerst even het stadje verkennen en op zoek naar de bekende chocola waar Baracoa bekend om is. 
De avond valt in, en na een gezellig diner met z'n vieren, zetten we koers richting Casa de Musica. We heffen 4 Mojitos in de lucht en proosten op het goede leven. Na heel wat salsa, zijn we inmiddels bevriend met het halve dorp en de rest van de backpackers. En als de muziek uitgaat, beseffen we dat we snel naar bed moeten, om nog 3 uur slaap te kunnen pakken voor ons uitstapje naar Humbollt nationaal park. 
Met een ietswat zwaar hoofd, stappen we de volgende ochtend in de bus met Alex en Jennifer. Al snel na aankomst worden we wakker geschud door onze gids. Tijd voor een 4,5 uur durende wandeling door de bergen. Te beginnen met bergopwaarts. Het was meer dan de moeite waard. Het landschap was adembenemend mooi regenwoud. En aan het eind werden we beloond met een verkoelende duik bij een waterval. Pura Vida!
 
Camaguey
Na een lift van een Australisch stel naar Camaguey neem ik afscheid van Luz. Zij gaat door met het Australische stel richting Havanna en ik blijf ik Camaguey.
Ik pak mijn camera en ga de stad in, een nauwe maas van doolhofachtige straatjes. Ooit gebouwd om de piraten makkelijk te kunnen insluiten en op te pakken. Lopend van straat tot straat wordt ik plotseling bij mijn arm gegrepen. Boos kijk ik opzij en kijk recht in de ogen van een jongen met het syndroom van down. Enthousiast roept hij in het Spaans dat ze een feest hebben en of ik wil komen. Ik loop met hem mee naar de overkant van de straat, waar een groepje, op hun manier, aan het 'soundchecken' is. Ik wordt in het publiek geparkeerd tussen de ouders en familie en het optreden barst los. Een waar playbackspektakel van dames in Flamingojurken en mannen met grote sombrero-hoeden. Er wordt enthousiast meegeklapt en gedanst en na afloop werden er handtekeningen uitgedeeld. Langzaam loopt de zaal leeg en ik besluit mijn rugzak weer op mijn rug te doen en de straten van Camageuy verder te verkennen.
 
Playa Santa Lucia
Op naar 1 van de bekenste duik- en snorkelbestemmingen van Cuba. De bus is niet druk bezet, dus vraag ik de andere reizigers waar ze vannacht verblijven en of er misschien plek is voor mij. De buschauffeur blijkt wel wat mensen te weten met een Casa, maar deze bleken bij aankomst allemaal al vol. De chauffeur stelde voor om met hem mee te rijden naar zijn hotel, waar hij wel kon onderhandelen voor een goede prijs. Het bleek het oudste en goedkoopste hotel van Santa Lucia te zijn, en voor een groot deel gevuld met Nederlanders (goh... hoe kan dat toch?). Omdat er in het stadje alleen all-inclusive resorts en casa's zijn, en in ons restaurant alleen ontbijt werd geserveerd, waren we aangewezen op de locale snackbar. Terwijl ik mijn papas fritas wegwerk kijk ik met een smachtende blik naar de vijfsterrenresorts verderop. 'Dat gaan we morgen even beter doen, Sanne', zeg ik tegen me zelf.
De volgende ochtend trek ik de meest fancy strandoutfit aan die ik heb, zet mijn zonnebril op mijn pokerface en verlaat het, met zeewier bezaaide, strand, om voet te zetten richting de luxe ligbedden en parasols. Ik vind er 1, precies naar mijn zin, en parkeer mijn bikinibips op het blauwe katoene ligbed. Het duurt niet lang voor 1 van de personeelsleden naar mijn polsen kijkt en ziet dat er een polsbandje ontbreekt. 'Sorry miss, but you' re not staying in this resort'. Ik schuif mijn zonnebril naar beneden, geef hem 1 CUC, een knipoog en zeg: 'Neither do you, right?'. Hij lacht breed 'Welcome to hotel Club Amigo miss, if there's anything we could do for you, led me know.' 'Une coco por favor'. zeg ik met een glimlach. En met een verse cocosnoot in de hand kijk ik uit over de hemelsblauwe zee. Ik ben in al mijn dagen op Cuba, nergens zo op mijn wenken bediend als mijn dagen in Playa Santa Lucia.
 
Havanna
Alles wat Cuba is, is Havanna in het kwadraat. Heerlijk om met mijn rugzak door de straten te dwalen, foto's te maken, hier en daar een praatje maken of een dansje en weer verder. 
Ik besluit via de begraafplaats (1 van de grootste ter wereld), plaza de revolution en de universiteit, naar Hotel National te lopen. Het duurste hotel van heel Cuba. Al was het maar om weer even op een fatsoenlijk toilet te kunnen zitten. De voyer  en het personeel van het hotel leken wel gekopieerd uit een oude film. Ik hoor een Nederlands stel uit de lift komen en vraag ze waar het toilet is. Verrast als ze waren om Nederlands te horen, vroegen ze naar mijn reis en waarom ik alleen was. Toen ik ze vertelde dat ik alleen aan het rondreizen was, sloegen ze een arm om me heen. ' Meid, jij eet vanavanond met ons. We zijn ontzettend benieuwd naar je verhalen.' Het bleken sigaardistribiteurs te zijn, en met een hele delegatie uit de BENELUX, waren ze op uitnodiging van Cubana Sigars twee weken in Cuba. Ietswat ongemakkelijk loop ik op mijn oude Teva sandalen en zongebleekte short het chique restaurant binnen, waar de rest van het sigarengezelschap vreemd opkijkt van de nieuwe aanvulling van de groep. Ik schuif aan, en na een korte introductie wordt ik bedolven onder de vragen: 'Is het niet gevaarlijk?', 'Dus je slaapt echt bij de mensen thuis?', etc. De avond werd later, de sigaren korter en de wijnflessen leger. 
Plots gaat mijn telefoon; Het is Mariel een Duits meisje, ontmoet in een taxi in Ceinfuegos en afgesproken om samen te reizen in Havanna en Vinalles. ' Haar trein zou over 1,5 a 2 uur arriveren en of het erg was als ze drie Engelsen meenam die ze in de trein had ontmoet.' Hoe meer zielen, hoe meer vreugd... dus natuurlijk, geen probleem. Ik nam afscheid van Cubasigar en begon de voettocht van 3,5 km terug naar de Casa door de straten van Havanna. 
Ik sla af van de gebaande paden en ga de achterbuurt van Havanna Vieja in, richting mijn Casa. Waar ik plots trommels en gezang uit 1 van de huizen hoor komen. Ik loop richting het geluid en sta plotseling naast een woonkamer vol dansende en zingende mensen (in Cuba hebben de mensen vaak de voordeur open staan, de woonkamer bevindt zich hier meestal direct achter). Een jong, donker meisje van mijn leeftijd wuift me naar binnen. Ik moet buigen voor een altaar, mijn handen en voeten wassen en een oude man sprenkelt water over mijn voorhoofd, terwijl hij een gebed opzegt. Hij knikt, en het meisje trekt me de dansvloer op. Een rij van vier mannen maken muziek door te trommelen op kartonnen dozen, een olievat, een houten box en een jambe. De dans leek nog het meest op dat van een Afrikaanse stam, wat ik (zo goed en kwaad als het met mijn 1,86 m lange Hollandse lijf gaat) zo nauwkeurig mogelijk probeerde te imiteren. 
De klok slaat en het is tijd om te gaan. Ik wordt omhelst en gekust en loop de laatste twee blokken naar mijn Casa. Nog een half uur te gaan voor Mariel en de 3-koppige Engelse linie arriveren, plof ik op bed en val in een diepe slaap.
 
"Oh dear, did she die?" Ik open mijn ogen en daar staat Mariel, met drie mannen. Tussen de 40 en 50 jaar oud en zo gekopieerd uit een Monty Phyton sketch, gebogen over mijn bed. "Thank goodness she's alive". Ik wrijf nog even flink in mijn ogen....kan dit echt allemaal gebeuren in 24 uur....?
 
Vinalles
We verlaten het drukke Havanna en verruilen het voor de groene heuvels van Vinalles. Een klein dorpje in een groene Oase ten zuid-westen van Havanna. Mariel blijkt ook een groot fan van paardrijden te zijn, dus snel op zoek naar een goede gids voor de volgende dag. Bij een locaal reisbureautje wisten ze een goed adres met gezonde paarden, waar we de volgende ochtend terecht konden.
De volgende ochtend kloppen we aan bij Yuri, een paardenhouder, net buiten het dorp. Hij grijnst als we vertellen dat we beide kunnen rijden. 'Mooi, Rambo en Diego kunnen wel een goede rit gebruiken'. We zadelen de paarden, stijgen op en rijden de vallei in. We komen langs eindeloze tabaksvelden en akkers. Hier en daar moeten we de berm in om een ossenkar te laten passeren of passeren we een oude boerderij. We stoppen tussendoor bij vrienden van Yuri om de paarden te laten drinken en krijgen zelf een verse kokosnoot en sigaar. Eenmaal in een rustiger deel van de vallei, zetten we de paarden in galop. Die blijken er zin in te hebben. Met z'n allen zetten we onze neus in de wind en stuiven door de vallei, richting een heuveltop. Eenmaal op de top genieten we van een prachtig uitzicht. 
We keren langzaam terug richting Yuri's ranch en spreken af 's avonds met z'n allen naar een concert te gaan in het centrum van het dorp. Daar lopen we nog tegen twee Duitse ornitologen, een Zwitserse bankier en een Australische tandheelkunde-student aan. Met z'n allen leggen we een CUC in voor een fles rum en een Cubaanse variant van Cola. We dansen de blaren op onze voeten met z'n allen. Viva la vida! Viva la Cuba!